REKLAMA

 REKLAMA

Robert Piętka

REKLAMA

pracaEL 600x245 beskidlive

REKLAMA

jacek jarco

 

Dawne stroje kobiece w Starej Chałupie w Milówce
Fot: Pracownia Mody Regionalnej

Dawne stroje kobiece w Starej Chałupie w Milówce

Pracownia Mody Regionalnej - Stroje Górali Żywieckich

przedstawia  rekonstrukcje jednych z najstarszych form ubiorów, noszonych przez kobiety na Żywiecczyźnie w XIX wieku. Autorem zdjęć jest Maciej Goliszewski, a miejscem sesji zdjęciowej była Stara Chałupa w Milówce. 

Opisy strojów: Pracownia Mody Regionalnej. 

Strój odświętny z tybetowym gorsetem, który był najstarszą odmianą gorsetów noszonych przez góralki na Żywiecczyźnie. Posiadał wąskie ramiączka i głęgoki półkolisty dekolt, był zapinany na guziczki, u dołu wykończony falbanką lub drobnymi kaletkami. Ozdobą gorsetu był sam wzów tkaniny i niekiedy lamówki biegnące wzdłuż brzegów, którymi wykańczane były niegdyś także aksamitne gorsety. Na przełomie XIX i XX wieku góralki nosiły jednokolorowe spódnice w kolorach: granatowym, bordowym lub ciemnozielonym, coraz modniejsze były również czarne. W tym czasie noszono także spódnice z tkanin wykonanych metodą druku fabrycznego tzw. siwizny. Nieco wcześniej popularne były spódnice z białego płótna lub wzorzyste wykonane techniką batikową:

pracownia2

Pod gorset góralki zakładały odświętną koszulkę z płótna. Najstarsze formy posiadały proste rękawy, a pod szyją były wykończone tzw. oszewką. Później, pod wpływem mody miejskiej, oszewka przekształciła się w haftowaną kryzę. Pod spódnicę zakładano półhalki, zwane także podpośnikami lub spodnimi spódnicami. Zgodnie z ludową estetyką panującą do połowy XIX wieku, kobieta powinna być dobrze zbudowana, aby wypełniać obowiązi gospodyni i matki, dlatego zarówno panny jak i mężatki znalazły sposób na korygowanie sylwetki  w przypadku tych drugich kopiasta figura wskazywała na zdrowie, bogactwo i dobrobyt. Efekt ten uzyskiwano zakładając kilka mocno nakrochmalonych, wyprasowanych półhalek. Dzięki temu spódnica pięknie się układała a szeleszcące halki dodawały właścicielce szyku. 

pracownia3

Gorsety aksamitne przystrajane były geometrycznymi motywami roślinnymi, arealistycznymi w formie - ściegiem łańcuszkowym, który pozwalał na operowanie jedynie kreską. Motywy kwiatowe <najpopularniejsze w dzisiejszych czasach> upowrzechniły się nieco później. Gorsety najczęściej szyte były z aksamitów czarnych, zielonych i bordowych, dobierane do spódnic na zasadzie kontrastu. Do aksamitnych gorsetów zakładano tybetowe, wełenkowe spódnice w kolorowe wzory kwiatowe. Ozdobą stroju odświętnego był fartuch - zapaska. Na przełomie XIX i XX wieku szyto fartuchy z białej bawełny, batystu lub muślinu i zdobiono za pomocą koronkowej pasmanterii. Najprostsze zdobienie polegało na obszyciu boków i dołu zapaski, dodatkowy pas mógł yc także wszyty powyżej dolnej krawędzi. Fartuch zdobiono także haftem ręcznym - posiadały one biegnące dookoła ząbki, z motywami roślinnymi lub geometrycznymi łączącymi haft peły a także dziurkowy. Pojawiały się również fartuchy z haftów fabrycznych, doszytych u dołu do płatu płótna- w miejscu zeszycia zdobione poziomymi zakładkami.

pracownia4

 REKLAMA

Przeczytaj także