Upiorne cmentarzysko, czyli Kaplica Czaszek

 Jest wielką nekropolią

– cmentarzyskiem ofiar zarazy oraz wojen śląskich z lat 1740-1742 oraz 1744-1745. Ta barokowa Kaplica Czaszek została wybudowana w 1776 roku przez ówczesnego proboszcza parafii Czermna, księdza Wacława Tomaszka. Pewnego dnia w 1776 r.  koło dzwonnicy w pobliżu kościoła ksiądz Tomaszek zauważył ludzkie czaszki i kości. Wezwał grabarza J. Langera i kościelnego J. Schmidta. Razem zaczęli wygrzebywać znajdujące się płytko pod ziemią szczątki. Nie spodziewali się, że natrafią na tak dużą ilość ludzkich kości. Były to kości ofiar wojen  prawdopodobnie z czasów wojny prusko-austriackiej i szerzących się po niej epidemiach cholery w XVII i XVIII w.

 Ksiądz Tomaszek postanowił wydobyć wszystkie szczątki. Polecił grabarzowi i kościelnemu oczyścić, wybielić kości wraz z czaszkami i zgromadzić w kaplicy.  Przez kilka lat zbierał z pomocą swego kościelnego szczątki poległych ludzi, dezynfekował je, impregnował i gromadził w Kaplicy. Stworzył on dzięki temu grobowiec, który jest symbolem kruchości życia oraz miejscem zadumy nad zmarłymi. Jest jedynym tego typu obiektem w Polsce i jednym z trzech w Europie. Ściany i sufit Kaplicy wyłożone są około 3 tysiącami czaszek i kości ludzkich, a pod podłogą, w krypcie, spoczywa dodatkowo kilkadziesiąt tysięcy szczątków ludzkich.

Ten unikat na skalę światową znajduje się w Kudowie Zdroju. Dolnośląska kaplica czaszek stanowi obecnie grobowiec dla ponad 21 tysięcy szczątków ludzkich. Znaczna ich część została umieszczona pod podłogą kaplicy i jest niedostępna dla zwiedzających.

Część czaszek i piszczeli, która posłużyła jako wystrój ścian i sklepienia układa się we wzory i makabryczne zdobienia. Wiele jest kości z różnymi deformacjami chorobowymi i genetycznymi. Znaczna i niedostępna na co dzień część zbioru ulokowana jest pod podłogą kaplicy. Obok kapliczki znajduje się pomnik z trójjęzycznym napisem: "Ofiarom wojen ku upamiętnieniu, a żywym ku przestrodze 1914".