Sanktuarium cudów, czyli Bazylika św. Mikołaja w Rychwałdzie

Historia świątyni w

Rychwałdzie sięga XVI wieku. Wówczas to biskup krakowski -Erazm Ciołek  wyświęcił drewniany kościół ufundowany przez Mikołaja Komorowskiego, ówczesnego właściciela dóbr żywieckich. Parafia w Rychwałdzie, prawdopodobnie istniała już od 1335 roku, a z inicjatywy Piotra Komorowskiego, powstała w 1472 roku.  Początek kultu Matki Bożej Rychwałdzkiej nazywanej Panią Ziemi Żywieckiej sięga 1644 roku. Wtedy właścicielka pobliskiego Ślemienia podarowała kościołowi obraz Matki Bożej. W 1678 roku biskup krakowski Mikołaj Oborski ustanowił obraz cudownym i zalecił szerzenie jego kultu. Tak też się stało.

Pod wpływem ustawicznie wzrastającego ruchu pielgrzymkowego do sanktuarium w Rychwałdzie, postanowiono zbudować nowy, duży kościół murowany. 6 marca 1732 roku poświęcono kamień węgielny, jednak prace ruszyły dopiero w 1741 roku. Po 15 latach wytężonej pracy i przy wielkich kosztach została wybudowana wielka i wspaniała świątynia, odpowiednia dla rozsławionego już cudownego obrazu Matki Boskiej. Konsekracji nowego kościoła dokonał 2 lipca 1756 roku biskup krakowski Franciszek Potkański. Pierwotny drewniany kościół przeniesiono do Gilowic, gdzie stoi do dnia dzisiejszego.

Cudowny Obraz Przepiękny obraz, który się znajduje w ołtarzu głównym Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus na ręku namalowany jest na lipowej desce. Pochodzi on zapewne z XV wieku. Wykonany został według reguł końcowego okresu sztuki bizantyjskiej. Prawdopodobnie jest to dzieło cechowego, nieznanego artysty. Wizerunek ukazuje na złotym tle pełną majestatu Najświętszą Maryję Pannę, okrytą do połowy płaszczem niebieskim o zielonym odcieniu, okalającym twarz i spiętym z przodu bogatą rozetą, spod której wyłaniają się fragmenty sukni koloru ciemno bordowego. Płaszcz i sukienka Maryi i Dzieciątka zaś oblamowane złotym pasem, udekorowanym naśladownictwem drogich kamieni. Dziecię Jezus, ubrane w sukienkę koloru brązowego przechodzącego w fiolet, spoczywa na lewej ręce swej Matki i z lekko podniesioną głową spogląda w jej twarz z niewymownym zaufaniem. Lewą rączkę opiera na książce, a prawą błogosławi. Prawa ręka Maryi, umieszczona poprzecznie na piersiach, wyraźnie wskazuje na syna. Twarz Matki Bożej zwrócona jest do widza, a łagodne i pełne miłosierdzia oczy jakby chciały zaradzić wszystkim zmartwieniom i potrzebom pielgrzymów zgromadzonych przed jej obliczem.

                                                                                                   Fot: polskieszlaki.pl

Obraz Matki Bożej w rychwałdzkim kościele od samego początku cieszył się niezwykłą czcią wiernych, wśród których zrodziło się przekonanie, że Najświętsza Panna obrała sobie to miejsce, aby ludziom przychodzić z pomocą. W roku 1647 zanotowano pierwszy cud. Elżbieta Karska z Bibersztyna, dzierżawczyni dworu w Rychwałdzie w święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (8 września) zauważyła, że obraz mienił się różnymi barwami, a następnie została uzdrowiona z raka skóry czy też szpecącej blizny na twarzy. Uzdrowiona została także jej córka i mąż. Pod wpływem tych wydarzeń oddała w opiekę Matce Bożej całą swoją rodzinę. W jej ślad poszły inne rodziny. Od tego czasu cudowny wizerunek zaczęto nazywać obrazem Matki Bożej Rychwałdzkiej, przedtem Pociesznej. Kult Matki Bożej w rychwałdzkim obrazie wzrastał z każdym rokiem. W ciągu 14 lat od sprowadzenia obrazu do kościoła w Rychwałdzie kult tego wizerunku objął całą Ziemię Żywiecką. Masowy charakter ruchu pielgrzymkowego wystąpił podczas najazdu szwedzkiego w latach 1655 – 1657.